Theo báo cáo do Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) công bố hôm thứ năm, mức thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với đồ uống có đường tại Việt Nam có thể khiến GDP giảm 0,448%, tương đương 42,57 nghìn tỷ đồng (1,69 tỷ USD).
Báo cáo đề cập đến tác động kinh tế của dự thảo luật thuế tiêu thụ đặc biệt đối với nước giải khát có đường, cho biết quy mô sản xuất của các công ty đồ uống sẽ thu hẹp sau khi tăng thuế. Cả giá trị gia tăng và tổng sản lượng của ngành đồ uống đều giảm. Cụ thể, giá trị gia tăng sẽ giảm 0,772%, tương đương 5,65 nghìn tỷ đồng (220,33 triệu đô la).
Hơn nữa, thuế tiêu thụ đặc biệt này sẽ tác động không chỉ đến ngành đồ uống mà còn đến 24 ngành khác thông qua quan hệ liên ngành. Hiệu ứng lan tỏa của nó sẽ dẫn đến tổng giá trị gia tăng của nền kinh tế giảm 0,601%, tương đương 55,1 nghìn tỷ đồng (2,18 tỷ đô la).
Ngoài ra, tài sản cố định của họ sẽ khấu hao 0,654% (7,8 nghìn tỷ đồng hoặc 309,1 triệu đô la) và lợi nhuận của họ sẽ giảm 0,561% (8,77 nghìn tỷ đồng). Do đó, doanh thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp (thuế trực tiếp) sẽ giảm 2,15 nghìn tỷ đồng.
Các tính toán của báo cáo cũng chỉ ra rằng thu nhập của người lao động trên toàn nền kinh tế sẽ giảm 0,6%, tương đương 34,53 nghìn tỷ đồng (1,37 tỷ đô la).
Trong năm đầu tiên áp dụng thuế (2026), doanh thu từ thuế gián thu ước tính tăng 0,853%. Tuy nhiên, trong những năm tiếp theo, con số này sẽ giảm 0,495% mỗi năm, tương ứng với khoảng 4,98 nghìn tỷ đồng (197,34 triệu đô la) mỗi năm và tiếp tục giảm sau đó.
"Về tác động kinh tế, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với đồ uống có đường sẽ dẫn đến những tác động tiêu cực đến nền kinh tế. Ngành đồ uống đặc biệt dễ bị tổn thương trước những cú sốc, bao gồm cả những thay đổi về chính sách. Do đó, việc soạn thảo các văn bản và chính sách có thể ảnh hưởng đến doanh nghiệp đồ uống cần được cân nhắc kỹ lưỡng", TS. Nguyễn Minh Thảo, Trưởng phòng Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh của CIEM nhấn mạnh.
Dựa trên những phát hiện của mình, CIEM đề xuất không áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường vì ba lý do.
Thứ nhất, ngành đồ uống liên tục chịu tác động từ cú sốc từ đại dịch Covid-19 và những biến động khó lường, làm suy yếu khả năng phục hồi của doanh nghiệp và làm xói mòn sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Do đó, trong giai đoạn này, Chính phủ nên tập trung vào các chính sách hỗ trợ để giúp doanh nghiệp phục hồi, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật tạo thuận lợi cho hoạt động của doanh nghiệp thay vì ban hành các quy định có thể tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Thứ hai, cùng với việc sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi đề xuất tăng thuế VAT đối với đường và các sản phẩm phụ trong sản xuất đường từ mức 5% hiện hành lên 10%. Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp sửa đổi cũng đề cập đến việc xóa bỏ các ưu đãi thuế đối với các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Nếu các luật này được Bộ Tài chính thông qua theo đúng lộ trình, các doanh nghiệp đồ uống sẽ phải đối mặt với áp lực đáng kể từ chi phí sản xuất tăng do giá đường tăng; và họ sẽ không được hưởng các ưu đãi thuế khi đồ uống có đường phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Thứ ba, phân tích cho thấy thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với đồ uống có đường sẽ tác động tiêu cực đến nền kinh tế ở nhiều khía cạnh, bao gồm quy mô sản xuất, sản lượng, giá trị gia tăng, lợi nhuận, thu nhập, việc làm và thậm chí là nguồn thu ngân sách nhà nước.
Sau khi nghe báo cáo của CIEM, bà Trần Thị Nhị Hà, Phó Trưởng ban Ủy ban Thanh tra của Quốc hội, cho biết việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường sẽ ảnh hưởng đáng kể đến người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Do đó, cần có cơ sở khoa học và bằng chứng thuyết phục hơn trước khi đưa ra quyết định áp dụng, bà Hà nói.
"Chúng ta cần xây dựng các chính sách phù hợp với điều kiện kinh tế của Việt Nam và ưu tiên sức khỏe cộng đồng. Hiện nay, có nhiều ý kiến trái chiều về vấn đề này. Do đó, ban soạn thảo cần tiến hành thêm các nghiên cứu cụ thể", bà nói thêm.
Mai Thảo
Theo dõi tiếp các bài viết của chúng tôi tại www.finverse.vn
コメント