DUBAI, ngày 10 tháng 12 – Chủ tịch hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28 hôm chủ nhật đã kêu gọi các nhà đàm phán làm việc chăm chỉ hơn để tìm kiếm sự đồng thuận về một thỏa thuận đầu tiên được đề xuất nhằm loại bỏ việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch trên thế giới, vì Hội nghị đã bước vào giai đoạn cuối cùng.
Các cuộc đàm phán ở Dubai đã nêu bật sự chia rẽ quốc tế sâu sắc về vai trò tương lai của dầu, khí đốt và than đá, đang làm phức tạp thêm nỗ lực của gần 200 quốc gia nhằm đạt được một thỏa thuận trước khi hội nghị thượng đỉnh dự kiến kết thúc vào ngày 12/12.
Một liên minh gồm hơn 80 quốc gia bao gồm Mỹ, EU và các quốc đảo nhỏ đang thúc đẩy một thỏa thuận tại COP28, bao gồm dự thảo nhằm “loại bỏ dần” nhiên liệu hóa thạch, nguồn phát thải khí nhà kính chính mà các nhà khoa học đổ lỗi cho sự nóng lên toàn cầu.
Họ đang phải đối mặt với sự phản đối gay gắt do nhóm sản xuất dầu OPEC và các đồng minh dẫn đầu.
Đang tìm kiếm một bước đột phá vào chủ nhật, chủ tịch COP28 Sultan al-Jaber đã thực hiện một bước bất thường là triệu tập 'majlis' - một thuật ngữ tiếng Ả Rập để chỉ một cuộc tụ họp cộng đồng - nơi các phái đoàn có thể phát biểu trong một diễn đàn khác với hội trường toàn thể trang trọng quay mặt về phía trước.
Jaber nói: “Bây giờ chúng ta đang ở trong ván game cuối cùng. "Tôi hy vọng rằng bạn sẽ không làm tôi thất vọng."
Phát biểu theo vòng tròn, các phái đoàn trình bày lại quan điểm của mình, nhưng diễn đàn vẫn chưa mạng lại sự thống nhất chung.
OPEC đã gửi một lá thư cho các thành viên và những người ủng hộ vào ngày 6 tháng 12 yêu cầu họ phản đối bất kỳ tiếng nói nào nhắm vào nhiên liệu hóa thạch trong thỏa thuận COP28.
Adam Guibourgé-Czetwertyński, Thứ trưởng Bộ Khí hậu Ba Lan, người đứng đầu phái đoàn COP28 của nước này, cho biết trước sự kiện hôm chủ nhật: “Tôi nghĩ vẫn còn những quan điểm khá bảo thủ”.
Nhà sản xuất lớn nhất của OPEC và lãnh đạo trên thực tế là Ả Rập Saudi, cùng với Nga và các nước khác, đã lập luận rằng trọng tâm của COP28 nên là giảm lượng khí thải chứ không phải nhắm vào các nguồn nhiên liệu gây ra chúng.
Đặc phái viên về khí hậu hàng đầu của Trung Quốc, Xie Zhenhua, cho biết hôm thứ bảy rằng thỏa thuận COP28 chỉ có thể được coi là thành công nếu nó bao gồm thỏa thuận về nhiên liệu hóa thạch – mặc dù ông không cho biết liệu Bắc Kinh có ủng hộ thỏa thuận “loại bỏ từng giai đoạn” hay không.
Ông nói: “Các quan điểm về vấn đề này hiện rất trái chiều và Trung Quốc đang cố gắng tìm ra giải pháp được tất cả các bên chấp nhận và có thể giải quyết vấn đề”, đồng thời mô tả COP28 là hội nghị thượng đỉnh về khí hậu khó khăn nhất trong sự nghiệp của ông.
Một văn bản dự thảo được công bố hôm chủ nhật đề xuất rằng hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP29 năm tới sẽ được Azerbaijan tổ chức từ ngày 11 đến ngày 22 tháng 11. Văn bản này sẽ cần được hội nghị thượng đỉnh thông qua trước khi nó trở thành chính thức.
Cam kết
Phiên bản mới nhất của văn bản đàm phán cốt lõi được công bố hôm thứ sáu, cho thấy các nước vẫn đang xem xét một loạt lựa chọn - từ việc đồng ý "loại bỏ nhiên liệu hóa thạch theo khoa học tốt nhất hiện có", đến loại bỏ dần "nhiên liệu hóa thạch không suy giảm".
Việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch thường có nghĩa là giảm tác động đến khí hậu bằng cách thu giữ và lưu trữ lượng khí thải carbon dioxide. Việc thu hồi carbon rất tốn kém và vẫn chưa được chứng minh trên quy mô lớn.
Có nguồn tin nói rằng chủ tịch COP28 không có ý định đưa ra một dự thảo khác cho đến thứ hai, điều này khiến các nhà đàm phán chỉ còn một ngày để giải quyết những khác biệt trước khi hội nghị dự kiến kết thúc vào trước trưa thứ ba.
Phát biểu tại buổi lễ hôm chủ nhật, một đại diện của phái đoàn Ả Rập Saudi đã nhắc lại quan điểm của mình rằng thỏa thuận COP28 không nên chọn lọc các nguồn năng lượng mà thay vào đó nên tập trung vào việc cắt giảm khí thải.
Người đại diện này cho biết: “Chúng tôi đã suy nghĩ kỹ về việc gửi một tín hiệu toàn diện đến thế giới”. “Chúng tôi đã nêu lên mối lo ngại xuyên suốt của mình về những nỗ lực nhắm đến các nguồn năng lượng thay vì khí thải.”
Iraq, thành viên OPEC cũng lặp lại lập trường này.
Anh và Úc nằm trong số ít quốc gia đưa ra một chút thỏa hiệp, cho rằng có thể linh hoạt trong dự thảo nhiên liệu hóa thạch miễn là có đủ biện pháp bảo vệ.
Trong khi đó, Liên minh châu Âu nhắc lại quan điểm của mình rằng việc loại bỏ nhiên liệu hóa thạch là một phần thiết yếu của bất kỳ thỏa thuận nào nhằm ngăn chặn điều tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.
Wopke Hoekstra, trưởng đoàn đàm phán của EU tại COP28, cho biết: “Chúng ta sắp hết thời gian. Và với tất cả sự tôn trọng đối với thời gian của các bạn, thời gian mà chúng ta sắp hết chính là thời gian dành cho hành tinh của chúng ta”.
Hội nghị đã đưa ra một loạt cam kết khác từ các quốc gia nhằm đạt được các mục tiêu như tăng gấp ba lần việc triển khai năng lượng tái tạo và năng lượng hạt nhân, cắt giảm sử dụng than và hạn chế phát thải khí metan gây hiệu ứng nhà kính mạnh mẽ.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) hôm chủ nhật cho biết những cam kết này - nếu được thực hiện - sẽ giảm lượng phát thải khí nhà kính liên quan đến năng lượng toàn cầu xuống 4 tỷ tấn carbon dioxide vào năm 2030.
Mặc dù con số này đáng kể nhưng nó chỉ chiếm khoảng 1/3 lượng phát thải cần phải thu hẹp trong 6 năm tới để hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5 độ C so với mức tiền công nghiệp, như đã đồng ý trong Thỏa thuận Paris 2015, IEA cho biết.
Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho biết trong một bài đăng trên X, trước đây gọi là Twitter: “Cần phải giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch toàn cầu một cách có trật tự và công bằng để duy trì mức 1,5 độ C trong tầm tay”.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, phát biểu tại diễn đàn Doha, kêu gọi các nhà lãnh đạo tại COP28 đồng ý cắt giảm sâu lượng khí thải để ngăn chặn hiện tượng nóng lên toàn cầu vượt quá 1,5 độ C (2,7 độ F).
Guterres cho rằng bất chấp những cam kết , lượng khí thải vẫn ở mức cao kỷ lục và nhiên liệu hóa thạch là nguyên nhân chính.
Ông nói: “Tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo tại COP28 ở Dubai đồng ý cắt giảm sâu lượng khí thải, phù hợp với giới hạn 1,5 độ”.
Theo Reuters
Theo dõi tiếp các bài viết của chúng tôi tại www.finverse.vn
Comments