Đầu tư không phải lúc nào cũng dễ dàng và lợi nhuận không bao giờ được đảm bảo. Có vô số sách về đầu tư và mỗi người đều có những mẹo và thủ thuật khác nhau phù hợp với họ. Ngay cả các nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng không phải lúc nào cũng đúng ngay cả sau nhiều năm thực hành. Ngoài ra, mỗi nhà đầu tư đều khác nhau, với các mục tiêu đầu tư, khả năng chịu rủi ro và kiến thức khác nhau. Tuy nhiên, có một số sai lầm phổ biến mà tất cả các nhà đầu tư nên tránh, chúng tôi sẽ thảo luận dưới đây.
1. Không hiểu về đối tượng đầu tư
Một trong những nhà đầu tư thành công nhất thế giới, Warren Buffett , cảnh báo không nên đầu tư vào các công ty có mô hình kinh doanh mà bạn không am hiểu.
Cách tốt nhất để tránh điều này là xây dựng danh mục đầu tư đa dạng gồm các quỹ giao dịch trên sàn (ETF) hoặc quỹ tương hỗ. Nếu bạn đầu tư vào các cổ phiếu riêng lẻ, hãy đảm bảo rằng bạn hiểu rõ từng công ty mà các cổ phiếu đó đại diện trước khi đầu tư.
2. Yêu thích một công ty
Thường xuyên, khi một công ty chúng ta đầu tư vào đạt kết quả tốt, chúng ta dễ dàng cảm thấy yêu thích công ty đó và quên mất rằng mục tiêu ban đầu là đầu tư để sinh lợi. Hãy luôn ghi nhớ: bạn sở hữu cổ phiếu để kiếm tiền. Nếu các yếu tố cốt lõi từng khiến bạn quyết định đầu tư thay đổi, hãy cân nhắc việc bán cổ phiếu.
3. Thiếu kiên nhẫn
Đầu tư chậm rãi và ổn định là chìa khóa để đạt được lợi nhuận lớn trong dài hạn. Nếu kỳ vọng danh mục đầu tư vượt quá mục tiêu ban đầu, bạn có thể đối mặt với rủi ro lớn. Vì vậy, hãy duy trì kỳ vọng thực tế về thời gian cần thiết để danh mục của bạn tăng trưởng và mang lại lợi nhuận.
4. Quá nhiều vòng quay đầu tư
Việc liên tục nhảy ra rồi lại đầu tư vào thị trường, là một nguyên nhân lớn gây tổn thất lợi nhuận. Nếu bạn không phải là nhà đầu tư tổ chức với mức hoa hồng ưu đãi, chi phí giao dịch có thể nhanh chóng làm hao hụt tài sản chưa kể đến thuế ngắn hạn và cơ hội bị bỏ lỡ từ các khoản đầu tư dài hạn tiềm năng.
5. Cố gắng tính thời điểm thị trường
Cố gắng xác định đúng thời điểm thị trường thường làm giảm lợi nhuận. Việc này rất khó khăn, ngay cả với các nhà đầu tư tổ chức, và hiếm khi đạt được thành công. Một nghiên cứu nổi tiếng mang tên "Các yếu tố quyết định hiệu suất danh mục đầu tư" (Financial Analysts Journal, 1986) của Gary P. Brinson, L. Randolph Hood, và Gilbert L. Beebower đã phân tích lợi nhuận của các quỹ hưu trí tại Mỹ.
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng gần 94% biến động lợi nhuận theo thời gian được quyết định bởi chính sách đầu tư. Nói cách khác, lợi nhuận của danh mục chủ yếu đến từ các quyết định phân bổ tài sản, thay vì cố gắng định thời điểm thị trường hay chọn cổ phiếu cụ thể.
6. Chờ đợi cổ phiếu hồi phục
Việc chờ một cổ phiếu thua lỗ hồi phục về giá gốc là một chiến lược có thể khiến bạn mất đi lợi nhuận tiềm năng. Đây là một ví dụ điển hình của "lỗi nhận thức" trong tài chính hành vi. Khi không chấp nhận khoản lỗ, nhà đầu tư có thể chịu thiệt hại theo hai cách. Thứ nhất, họ giữ lại một cổ phiếu đang giảm giá, có nguy cơ tiếp tục mất giá đến mức vô giá trị. Thứ hai, họ bỏ lỡ cơ hội sử dụng nguồn vốn đó để đầu tư vào các tài sản sinh lời khác.
7. Không đa dạng hoá
Trong khi các nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể đạt được lợi nhuận vượt trội (alpha) bằng cách tập trung vào một số ít vị thế, nhà đầu tư cá nhân nên tránh áp dụng chiến lược này. Thay vào đó, việc đa dạng hóa sẽ là lựa chọn an toàn và hiệu quả hơn. Khi tạo danh mục đầu tư quỹ ETF hoặc quỹ tương hỗ, bạn nên phân bổ vốn vào tất cả các lĩnh vực quan trọng. Nếu đầu tư cổ phiếu riêng lẻ, hãy đảm bảo danh mục bao gồm các ngành chủ chốt. Một nguyên tắc cơ bản là không đầu tư quá 5-10% vốn vào bất kỳ tài sản đơn lẻ nào.
8. Để cảm xúc chi phối
Kẻ thù lớn nhất của lợi nhuận đầu tư thường là cảm xúc. Câu nói rằng nỗi sợ hãi và lòng tham chi phối thị trường luôn đúng. Để tránh rơi vào bẫy này, nhà đầu tư cần giữ cái đầu lạnh, không để cảm xúc dẫn dắt mà nên tập trung vào mục tiêu dài hạn.
Thị trường chứng khoán có thể biến động mạnh trong ngắn hạn, nhưng theo thời gian, lợi nhuận lịch sử vẫn ưu ái những nhà đầu tư kiên nhẫn và bền bỉ.
Những người bị cảm xúc chi phối dễ dàng bán tháo khi hoảng loạn trước các khoản lỗ tạm thời, trong khi việc duy trì đầu tư có thể mang lại kết quả tốt hơn. Chính sự kiên nhẫn này giúp nhà đầu tư tận dụng được những sai lầm do sự phi lý của người khác tạo ra.
Cách tránh những sai lầm phổ biến trong đầu tư
Để duy trì danh mục đầu tư đúng hướng và tránh những sai lầm không đáng có, hãy áp dụng các cách sau:
Xây dựng kế hoạch cụ thể
Xác định rõ bạn đang ở giai đoạn nào trong hành trình đầu tư, đặt mục tiêu tài chính cụ thể và tính toán số tiền cần thiết để đạt được chúng. Nếu bạn không chắc chắn cách thực hiện, hãy tìm đến một nhà hoạch định tài chính có kinh nghiệm để được hướng dẫn.
Hãy luôn ghi nhớ mục đích đầu tư của mình. Điều này sẽ khích lệ bạn tiết kiệm nhiều hơn và giúp bạn dễ dàng đưa ra các quyết định phân bổ tài sản hợp lý cho danh mục đầu tư. Hiểu rằng lợi nhuận thị trường thường tăng trưởng theo thời gian, đừng kỳ vọng danh mục đầu tư sẽ mang lại sự giàu có chỉ sau một đêm. Một chiến lược đầu tư kiên định và dài hạn chính là chìa khóa để xây dựng sự thịnh vượng bền vững.
Tự động hoá kế hoạch của bạn
Khi thu nhập tăng, hãy cân nhắc gia tăng số tiền đầu tư của mình. Định kỳ theo dõi danh mục đầu tư, đặc biệt là vào cuối năm, để đánh giá hiệu suất và điều chỉnh tỷ lệ giữa vốn cổ phần và thu nhập cố định nếu cần.
Phân bổ số tiền
Việc chi tiêu theo cảm xúc là điều khó tránh. Thay vì cố gắng loại bỏ, hãy kiểm soát nó bằng cách tạo một khoản ngân sách nhỏ để "đầu tư vui vẻ". Giới hạn số tiền này ở mức không quá 5% tổng danh mục và đảm bảo đó là số tiền bạn sẵn sàng để mất.
Không đụng đến tiền hưu trí. Luôn tìm kiếm khoản đầu tư từ một công ty tài chính có uy tín. Vì các khoản đầu tư này có thể tương tự như cờ bạc, hãy tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản:
Giới hạn rủi ro trong phạm vi vốn có sẵn (ví dụ, đừng bán quyền chọn mua cổ phiếu mà bạn không sở hữu).
Sẵn sàng đối mặt với khả năng mất toàn bộ số vốn đầu tư.
Đặt ra và tuân thủ các giới hạn rõ ràng để xác định thời điểm dừng lại, tránh bị cuốn vào tâm lý "phục hồi thua lỗ".
Dòng cuối cùng
Sai lầm là điều không thể tránh khỏi trong hành trình đầu tư. Điều quan trọng là nhận biết được chúng, hiểu khi nào bạn mắc phải và học cách phòng tránh. Để giảm thiểu rủi ro, hãy xây dựng một kế hoạch đầu tư kỹ lưỡng, có tính hệ thống và cam kết thực hiện theo kế hoạch đó. Nếu muốn thử sức với những khoản đầu tư mạo hiểm, hãy chỉ sử dụng một khoản tiền nhỏ mà bạn sẵn sàng chấp nhận mất. Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc này, bạn sẽ đặt nền móng vững chắc để phát triển một danh mục đầu tư ổn định và có lợi nhuận bền vững trong tương lai.
Tiến Sơn
Theo dõi tiếp các bài viết của chúng tôi tại www.finverse.vn
Comments